School Bullying Management Course No6

 Πηγή: Πρόληψη εκφοβισμού - KMOP Education Hub

Επικοινωνία με το παιδί που δέχεται εκφοβισμό και με αυτούς που ασκούν εκφοβισμό

Για να επικοινωνήσουμε αποτελεσματικά με το παιδί που υποφέρει από εκφοβισμό, πρέπει να έχουμε κατά νου ορισμένες γενικές αρχές για να ακούσουμε πραγματικά τι λένε τα παιδιά.

Προσπαθούμε να συντονιζόμαστε στις δικές του συχνότητες, να προσέξουμε τη γλώσσα του σώματός τους, τον τρόπο με τον οποίον εκφράζονται κ.λ.π.

Μιλάμε με ήρεμο τρόπο αλλά σταθερά. Μιλάμε με ήπιο τόνο φωνής.

Η συζήτηση γίνεται σε χώρο σχετικά ήσυχο, από όπου δεν περνούν εκείνη την ώρα άλλα παιδιά και δεν γίνεται φασαρία.

Πώς μπορώ όμως να επικοινωνήσω καλύτερα με το παιδί;

Αρχικά, ακούω προσεκτικά αυτά που μου λέει. Έχω όλη μου την προσοχή στραμμένη σε όσα περιγράφει στη γλώσσα του σώματός του και χρησιμοποιώ ενσυναίσθηση, που σημαίνει ότι προσπαθώ να νιώσω τον ψυχολογικό πόνο του παιδιού και την προσπάθεια που καταβάλει να τα βγάλει πέρα.

Πώς μπορώ να το κάνω αυτό;

Όταν το παιδί μας περιγράφει κάτι, προκειμένου να δείξουμε ότι καταλαβαίνουμε πλήρως αυτό που προσπαθεί να μας πει, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την παράφραση και την περίληψη.

Αρχικά, για να δείξουμε στο παιδί ότι είμαστε απόλυτα μαζί του ή μαζί της όταν μιλάει και για να βεβαιωθούμε ότι έχουμε κατανοήσει σωστά αυτό που έχει εκφράσει το παιδί που βρίσκεται σε μία πολύ δύσκολη ψυχολογική κατάσταση.

Επιπλέον, προσπαθώ να βρω ευκαιρίες να εκπαιδευτώ έτσι ώστε να βελτιώσω τη δυνατότητα ενσυναίσθησής μου, με την έννοια ότι πρέπει πραγματικά να προσπαθήσω να βάλω τον εαυτό μου να τον φανταστώ ότι μπαίνει στην κατάσταση του παιδιού που υποφέρει κάτω από τόσο δυσμενή συνθήκες και πιθανότατα για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα.

Μετά, αρχίζω να αναζητώ λύσεις μαζί με το παιδί για οποιοδήποτε πιθανό τρόπο αντιμετώπισης του προβλήματός του.

Ρωτώ το παιδί τι έχει κάνει μέχρι τώρα για να αντιμετωπίσει την κατάσταση και το επαινώ για την κάθε προσπάθεια που καταβάλει. Ακόμα και σε περιπτώσεις που δεν έχει κάνει απολύτως τίποτα, το επαινώ  για το θάρρος που βρήκε να έρθει και να μου μιλήσει.

Ποτέ δεν αρχίζω να αναφέρω τρόπους επίλυσης του προβλήματος μόνο και μόνο επειδή εγώ τους θεωρώ κατάλληλους.

Προσπαθώ να βοηθήσω το παιδί να σκεφτεί τι είναι πιο εφικτό για αυτό το ίδιο, και να πάρει τη δική του απόφαση σχετικά με τις νέες προσπάθειες που θα κάνει.

Αρχίζω λοιπόν να βοηθώ το παιδί να σκεφτεί τι άλλο θα μπορούσε να γίνει, όπως για παράδειγμα, να μιλήσει και να ζητήσει βοήθεια από κάποια άλλα παιδιά, να ζητήσει τη βοήθεια κάποιου ενήλικα που εμπιστεύεται κ.ά.

Αφήνουμε το παιδί να μας οδηγήσει εκείνο στις λύσεις που πιστεύει ότι θα προτιμούσε.

Καταλήγω και έρχομαι σε συμφωνία μαζί με το παιδί για το τι πρόκειται να κάνουμε και εγώ και αυτό στο προσεχές διάστημα.

Βοηθώ το παιδί να νιώσει ασφάλεια, με την έννοια ότι θα είμαι στο πλευρό του ή στο πλευρό της και δεσμευόμαστε ότι θα προσπαθήσουμε μαζί του να βελτιώσουμε την κατάσταση.

Προσπαθώ πάντα να σκέφτομαι ξεχωριστά την προσωπικότητα και τις δεξιότητες του παιδιού που εμπλέκεται στον εκφοβισμό και την ίδια τη συμπεριφορά εκφοβισμού στην οποία εμπλέκεται: «Ο Μάρκος, ο οποίος δέχεται εκφοβισμό, είναι ταυτόχρονα καλός στα Μαθηματικά και στα Εικαστικά. Δεν είναι το «θύμα» της τάξης».

Επικοινωνία με το παιδί που ασκεί εκφοβισμό

Πώς μπορείτε ως εκπαιδευτικός να κάνετε μία πρώτη επαφή με τον μαθητή ή την μαθήτρια που εκφοβίζει τους άλλους;

Προετοιμαστείτε έτσι ώστε να έχετε μία φιλική αλλά αποφασιστική στάση και έναν ήπιιο τόνο φωνής.

Πείτε στον μαθητή ή στη μαθήτρια: «Έχω ακούσει / έχω δει ότι γίνονται κάποια πράγματα, αλλά θα ήθελα να μου πεις εσύ πώς τα βλέπεις όλα αυτά. Θα ήθελα τη δική σου γνώμη.»

Ακούστε τον ή ακούστε την προσεκτικά.

Δείξτε προσοχή.

Μην κάνετε πολλές ερωτήσεις.

Εκφράστε τα συναισθήματά σας.

Επαναλάβετε όσα λέει ο μαθητής ή η μαθήτρια, σε περίπτωση που χρειάζεστε κάποιες διευκρινίσεις.

Αυτά που είπατε και γενικά μη μιλάτε πολύ.

Όταν ο μαθητής ή η μαθήτρια ολοκληρώσει την περιγραφή της κατάστασης,  μπορείτε να πείτε: «Τι θα μπορούσες να κάνεις για να βελτιώσεις τα πράγματα και να βοηθήσεις τον συμμαθητή ή τη συμμαθήτριά σου να νιώσει κάπως καλύτερα στο σχολείο;»

Βεβαιωθείτε λοιπόν ότι, πρώτον, παρακολουθείτε την εξέλιξη της κατάστασης συνεχώς.

Δεύτερον, ο μαθητής ή η μαθήτρια επιστρέφει στην τάξη δείχνοντας ήρεμος  και άνετος μεταξύ των συμμαθητών του.

Τρίτον, επαναλαμβάνετε την ίδια διαδικασία και με τα άλλα παιδιά που έχουν ασκήσει εκφοβισμό.

Βοηθήστε τον μαθητή ή τη μαθήτρια να αναγνωρίσει ότι το θύμα αντιμετωπίζει πραγματικές δυσκολίες στην καθημερινότητά του.

Ενθαρρύνετε χωρίς να πιέζετε τον μαθητή να αποκαλύψει ακατάλληλες συμπεριφορές ή επιβλαβή συναισθήματα. Μπορεί να γίνει και αυτό στην ώρα του.

Πείτε: «Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να κάνουμε αυτό που έχουμε προτείνει μέχρι ένα χρονικό διάστημα μικρό, και ας δούμε αν λειτουργεί.»

Προγραμματίστε τις σύντομες συναντήσεις ανατροφοδότησης με όλους τους εμπλεκόμενους μαθητές, συμπεριλαμβανομένων των θεατών ή των παρευρισκόμενων στο γεγονός.

Στη συνέχεια, παρουσιάζετε το πρόβλημα που σας έχει τεθεί και τα επιδιοκόμενα αποτελέσματα (αυτό δηλαδή που προσδοκούμε από την συνεργασία μας να πετύχουμε μέσα σε ένα χρονικό διάστημα).

Βοηθήστε τα παιδιά να προτείνει ο καθένας ή η καθεμία εναλλακτικές συμπεριφορές και εξετάστε μαζί τους τις εναλλακτικές λύσεις που προτάθηκαν, βοηθώντας τους να επιλέξουν ποιες θέλουν να δοκιμάσουν πρώτα, ανάλογα με το χαρακτήρα τους.

 

Επικοινωνία με γονείς

Φράσεις που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε στην επικοινωνία σας με γονείς και κηδεμόνες

"Φυσικά και καταλαβαίνουμε πώς αισθάνεστε. Είναι πολύ φυσιολογικό να είστε τόσο αναστατωμένοι.”

"Φυσικά και θα κάνουμε ό,τι περνάει από το χέρι μας για να προστατεύσουμε το παιδί σας και ταυτόχρονα να καταφέρουμε να περιορίσουμε τις συμπεριφορές των άλλων παιδιών που εκφοβίζουν το παιδί σας.”

"Καταλαβαίνω πώς αισθάνεστε, αλλά, σας παρακαλώ, προσπαθήστε να καταλάβετε ότι ο πανικός δεν βοηθά να επιλύσουμε το πρόβλημα πρακτικά.”

“Υπάρχει μία συγκεκριμένη σχολική πολιτική για την διαχείριση αντίστοιχων καταστάσεων, και αυτή είναι που πρόκειται να ακολουθήσουμε τώρα. Παρόλ' αυτά, σας διαβεβαιώνουμε ότι δεν θα αφήσουμε το παιδί σας εκτεθειμένο σε κίνδυνο. Θα σας κρατήσουμε ενήμερους για τις προσπάθειες του σχολείου, και σας παρακαλώ να κάνετε το ίδιο σε ό,τι αφορά την κατάσταση του παιδιού σας και όποια ανατροφοδότηση σας δώσει το ίδιο."

“Σας παρακαλώ, μην πανικοβάλλεστε. Δεν βοηθά. Τα παιδιά πολλές φορές επηρεάζονται από τους συμμαθητές τους, χωρίς να αναλογίζονται τις συνέπειες των πράξεών τους."

“Είναι σημαντικό που είστε εδώ και σας ευχαριστώ. Μπορούμε να συνεργαστούμε προς όφελος όλων των παιδιών. Τέτοιες συμπεριφορές είναι τοξικές και χρειάζεται να λάβουμε μέτρα για να περιορίσουμε την κατάσταση."

“Σας παρακαλώ να καθίσετε και να ηρεμήσετε. Θα συνεργαστούμε μεταξύ μας και τα πράγματα θα βελτιωθούν αν δράσουμε με σχέδιο."

“Σας παρακαλώ καθίστε, πάρτε το χρόνο σας, και μετά προσπαθήστε να θυμηθείτε πώς ακριβώς σας περιέγραψε το παιδί σας αυτό που συνέβη."

“Θα μπορούσατε να μου πείτε πώς νιώθει το παιδί σας για αυτά τα περιστατικά;"

“Έχετε προσέξει τίποτα ασυνήθιστο στην συμπεριφορά του/της όλο αυτό το διάστημα;"